کاربردهای مهم سنجش ازدور

کاربردهای مهم سنجش ازدور

سنجش از دور در بسياري از زمینه‌های علمي و تحقيقاتي كاربردهاي گسترده‌ای دارد. از جمله كاربردهاي فن سنجش از دور می‌توان به استفاده از آن در زمین‌شناسی،  آب‌شناسی، معدن، شيلات، كارتوگرافي، جغرافيا، مطالعات زیست‌شناسی، مطالعات زیست‌محیطی، سيستم‌هاي اطلاعات جغرافيايي، هواشناسي، كشاورزي، جنگلداري، توسعه اراضي و به‌طور كلي مديريت منابع زميني و غيره اشاره كرد. در زمينه كاربردهاd داده‌های ماهواره‌ای می‌توان به‌طور اختصار به موارد زير اشاره كرد:

الف: مطالعه تغييرات دوره‌ای  

برخي از پدیده‌ها و عوارض سطح زمين در طي زمان تغيير می‌یابد. علت اين تغييرات می‌تواند عوامل طبيعي مانند سيل، آتش‌فشان، زلزله، تغييرات آب و هوايي، يا عوامل مصنوعي مانند دخالت انسان در محيط زيست باشد. براي مثال تغيير سطح آب درياي خزر در طي يك دوره ۱۰ تا ۲۰ ساله، تغيير ميزان سطح پوشش  و جنگل‌هادر شمال كشور و تغيير پوشش گياهي نخل در  جنوب كشور و ميزان آسيب آن‌ها در دوران جنگ را می‌توان با استفاده از داده‌های ماهواره‌ای با دقت بسيار زيادی مطالعه كرد.

ب: مطالعات زمین‌شناسی 

با استفاده از داده‌هاي ماهواره‌ای می‌توان مرزهاي بسياري از سازندهای زمین‌شناسی را از يكديگر تفكيك كرد، گسله‌ها را مورد مطالعه قرار داد و نقشه‌های گوناگون زمین‌شناسی تهيه كرد. از جمله نقشه‌های زمین‌شناسی گوناگون كه با استفاده از داده‌های ماهواره‌ای می‌توان تهيه كرد، نقشه گسله‌ها و شکستگی‌ها، نقشه سازندهای سنگی مختلف، نقشه خاكشناسي و نقشه پتانسيل ذخاير تبخيری سطحی را می‌توان نام برد. افزون بر این با توجه به گستره بسيار وسيع زير پوشش هر تصوير ماهواره‌ای، چنين تصاويری براي مطالعات كلان منطقه‌ای برای زمين شناسان بسيار مفيد است.

ج: مطالعات كشاورزي وجنگلي 

 تشخيص و تمايز گونه‎های گياهي مختلف، محاسبه سطح زير كشت محصولات كشاورزی، مطالعه مناطق آسيب ديده كشاورزی بر اثر کم‌آبی يا حمله آفت‌های مختلف به آن‌ها از جمله مهم‌ترین كاربردهای داده‌های ماهواره‌ای است. تهيه تقشه جامع پوشش گياهي هر منطقه، تهيه نقشه آبراهه‌ها و ارتباط آن‌ها با مناطق مستعد كشت و برآورد ميزان محصول زير كشت از كاربردهاي ديگر چنين اطلاعاتي است. لازم به ذكر است كه وزارت بازرگاني و كشاورزي كشور ايالات متحده آمريكا از ابتداي تكوين تكنولوژی سنجش از دور همه ساله محصول كشاورزی كشور آمريكا و تمام كشورهای جهان را با استفاده از تصاوير ماهواره‌ای برآورد مي‌كند تا برای برنامه‌ریزی بازار و توليد، اطلاعات مفيد و لازم را به دست آورد. افزون بر اين مطالعه ميزان انهدام جنگل‌ها و يا ميزان پيشرفت جنگل‌کاری از كاربردهاي ديگر اين تصاوير است.

د- مطالعات منابع آب

  مطالعه آب‌های سطحی منطقه و تهيه نقشه آبراهه‌ها، بررسي تغيير مسير رودخانه‌ها بر اثر عوامل طبيعی يا مصنوعی، تخمين ميزان آب سطحی هر منطقه از جمله جالب‌ترین كاربرد داده‌های ماهواره‌ای است. كشور ما از جمله كشورهایی است كه با وجود داشتن منابع آب‌های سطحي در مناطق بسياری از مشكل كم آبي رنج می‌برد، كه استفاده از تكنولوژی نوين و به دست آوردن اطلاعات دقيق می‌تواند راهگشای استفاده بهتر از منابع آب كشور باشد.

ح- مطالعات دريايي 

 از تكنولوژي سنجش از دور بخصوص در چند زمينه مهم كاربردهای دريایی می‌توان استفاده كرد كه از آن جمله مطالعات دوره‌های پيشروي و پس‌روی كرانه دريا؛ مطالعات عمومي ويژگي‌ها و خصوصيات توده‌هاي آبي مثل نقشه دماي سطح و رنگ آب و نقشه تراكم ميزان كلروفيل و پلانكتون و مطالعات مربوط به تأثير ساير پدیده‌ها بر دريا، از جمله وضعيت حركت و تندی امواج دريا و غيره هستند.

تابه‌حال سن‌ها و ماهواره‌های مخصوصي فقط براي مطالعات درياها و اقیانوس‌ها طراحي و ساخته شده است. مهم‌ترین اين ماهواره‌ها عبارتند از ماهواره “موس” ژاپن و ماهواره “ سي ست” آمريكا.

و- مطالعه بلاياي طبيعي 

 امروزه برآورد ميزان خسارت ناشي از بلاياي طبيعي از قبيل سيل، زلزله، آتش‌فشان، طوفان و غیره با استفاده از داده‌های ماهواره‌ای بسيار متداول است. تعيين راهبرد مناسب براي جلوگيری و کاهش خسارت بلاياي طبيعي از جمله ديگر كاربردهای داده‌های ماهواره‌ای است.

مهم‌ترین قابلیت‌های داده‌های سنجش از دور

 داده‌های سنجش از دور به دليل يكپارچگی و  وسيع بودن، تنوع طيفي، تهيه پوشش‌های تكراري و ارزان بودن، در مقایسه با ساير روش‌های گردآوری اطلاعات از قابلیت‌های ویژه‌ای برخوردار است كه امروزه عامل نخستين در مطالعه  سطح زمين و عوامل تشكيل دهنده آن محسوب می‌شود. امكان رقومي بودن داده‌ها موجب شده است كه سیستم‌ های كامپيوتري بتوانند از اين داده‌ها به‌ طور مستقيم استفاده كنند و سیستم‌های داده‌های مکانی و سیستم‌های پردازش داده‌های ماهواره‌ای با استفاده از اين قابليت طراحي و تهيه شده است. سهل الوصول بودن داده‌ها، دسترسي سريع به نقاط دور افتاده و دقت بالای آن‌ها  از امتيازات خاص اين فن محسوب می‌شود.

علوم زمین و توسعه استفاده ,مطالعات ,داده‌های ,ماهواره‌ای ,ميزان ,نقشه ,داده‌های ماهواره‌ای ,ماهواره‌ای می‌توان ,كاربردهاي ديگر ,محسوب می‌شود ,برآورد ميزان منبع